Als mensen hebben wij de neiging om terug te vallen in oud gedrag. Fietsen zullen we nooit verleren; “jong geleerd, oud gedaan” is ook van toepassing op gedrag. Wie herkent dit niet? Maar wie erkent terugval naar oud gedrag en wil daar wat aan doen?

De zorg staat zwaar onder druk, dat is geen nieuws. Met het Integraal Zorgakkoord beoogt de overheid via diverse thema’s oplossingen te ontwikkelen voor het dreigende en nijpende tekort aan zorg voor onze samenleving. Eén van die thema’s is passende zorg, volgens het IZA omschreven als: “waarde gedreven, komt samen met en rondom de patiënt tot stand, vindt plaats op de juiste plek en gaat over gezondheid in plaats van ziekte”. Dat lijkt eenvoudig, maar is voor velen in de zorg toch wat anders dan het “dagelijks in de praktijk handelen”. Het vraagt een ander gedrag dat (nog) niet “jong” aangeleerd is in de opleidingen en veelal nog niet gebaseerd is op mensgerichte zorg. 

Met het doel om die gedragsverandering naar mensgerichte zorg te bereiken is Ria’s escaperoom ontwikkeld. In een lerende omgeving worden deelnemers op speelse manier bewust gemaakt van het belang om op een andere manier met hun cliënten om te gaan. In gesprek met Linda van der Leest, adviseur en trainer mensgerichte zorg, leren wij dat Ria’s escaperoom inmiddels meer is dan alleen een methode om een gedragsverandering te bereiken. 

LEREND DOEN

Zorgorganisatie Sevagram schafte Ria aan in Januari 2022. Mede dankzij de inzet van Ria’s escaperoom hebben nu 22 locaties het certificaat Mensgerichte Zorg van Planetree. Bij certificering gaat het namelijk vooral om de borging van mensgerichte zorg, dus duurzaamheid van het nieuwe aangeleerde gedrag. En aan die borging levert Ria een belangrijke bijdrage. Linda zegt daarover: Doen is de beste manier van denken. Tijdens het gebruik van Ria worden alle zintuigen geprikkeld, zoals het ruiken van Zwitsal en het luisteren naar haar stem. Het ervaringsleren is de beste methode om empathie te leren. Herhaling van het leren in Ria is belangrijk voor die borging en om terugval te voorkomen. Hadden medewerkers eerst geen zin om mee te doen en vonden ze het tijdverspilling, nu vinden ze het fijn om meegenomen te worden in de visie van mensgerichte zorg en om jaarlijks een middag met Ria bezig te zijn. Linda: “Leek de aanschaf van Ria’s escaperoom een grote investering, omgerekend naar het gebruik per deelnemer is het “peanuts”.  

BETROKKENHEID MANAGEMENT

Bij Sevagram is samenwerking met het netwerk van de cliënt essentieel. Dat maakt de informele, mensgerichte zorg sterker en maakt daarom onderdeel uit van Ria’s escaperoom. Tijdens een certificering procedure van Planetree worden de barrières binnen een zorginstelling ook vastgelegd om die vervolgens te kunnen slechten. Daarbij wordt veel geluisterd naar de medewerkers. Rondom Ria’s escaperoom is daarom een programma ontwikkeld en is Ria aangepast. Tijdens de training in de escaperoom worden die barrières en reacties van de medewerkers opgehaald. Die informatie wordt teruggespeeld naar het management. Overigens met medeweten van de medewerkers. Op die manier kan het management een bijdrage leveren aan de borging van mensgerichte zorg. Het gaat overigens niet alleen om de negatieve ervaringen. Ook “best practices” worden tussen de diverse locaties van Sevagram gedeeld. Het resultaat daarvan is als eerder genoemd, 22 locaties die inmiddels het certificaat Mensgerichte Zorg hebben ontvangen van Planetree. 

INTERNATIONALE ERKENNING

Bijzonder is dat Planetree’s standaarden van de Mensgerichte Zorg Certificering inmiddels erkend zijn door de International Society for Quality in Health Care’s External Evaluation Association (ISQUA EEA). Deze organisatie erkent externe evaluatie organisaties in de gezondheidszorg, in het sociaal domein en norm ontwikkelende instanties over de hele wereld. Deze erkenning valideert dat de normen van Planetree zijn ontwikkeld in overeenstemming met internationale best practices, rekening houden met evidence-based richtlijnen, wettelijke vereisten, kennis van experts en betrokkenheid van eindgebruikers (bron: https://www.planetree.nl/hoe-wij-helpen/certificering/). 

KANS VOOR RIA’s ESCAPEROOM

Met het oog op de toekomst kan Ria’s escaperoom van toenemend belang worden. In 2026 treedt een nieuw financieringssysteem voor gemeenten in werking. De verwachting is dat er grote begrotingstekorten zullen ontstaan bij gemeentes. Het wordt daarom wel het Ravijnjaar genoemd. Dit zal zeker zijn weerslag hebben op het sociaal domein (WMO). Mensgerichte zorg kan daardoor zwaar onder druk komen te staan. Het is dan ook de wens van Linda om Ria’s escaperoom aan te passen voor mantelzorgers en vrijwilligers. “Ideaal zou zijn als er een mobiele versie van Ria zou komen om die mee te kunnen nemen naar zorgverleners thuis”. Het zou een grote teleurstelling zijn wanneer in het Ravijnjaar zorgverleners onder een dusdanige druk komen te staan dat er daardoor, al dan niet erkent, een terugval plaatsvindt naar “oud gedrag”. Daar ligt dan een mooie taak voor Planetree.